در گذر تاریخ ...
8مارس، روز جهانی زن گرامی باد
هشتم مارس، همه‌ساله در سراسر جهان به‌عنوان روز جهانی زن و برای بزرگداشت مبارزات زنان برای برابری و رهایی گرامی داشته می‌شود.
8مارس، درودی است برمبارزان راه برابری و نویدی است بر پایان ستم و تبعیض جنسی. یک‌ونیم قرن گذشته، دوران شکل‌گیری و اوج‌گرفتن نهضتها و جنبشهای زنان برای تحقق حقوق انسانی و زدودن آثار تبعیض کهن جنسی بوده است. به‌یمن همین مبارزات بود که جنبش برابری به‌رغم مقاومت سنگینی که دربرابرش وجود داشته توانسته گامهایی به جلو بردارد. مبنای تاریخی 8مارس، تظاهرات زنان کارگر صنعت نساجی نیویورک در 8مارس۱۸۵۷ است.
این تظاهرات که در‌اعتراض به دستمزد کم در‌قبال 12ساعت کار روزانه طاقت‌فرسا و دیگر اجحافات علیه کارگران انجام شد، به شدیدترین وجه سرکوب شد. اما زنان کارگر درسالهای بعد با تشکیل اتحادیه، همچنان به خواستها و اعتراضات خود ادامه دادند. از شروع قرن بیستم، زنان درکشورهای صنعتی و نیز کشورهای درحال توسعه، به‌طور گسترده‌تری وارد بازار کار دستمزدی شدند. آنها عموما در شرایط کاری بد با دستمزدهای کم قرار داشتند و کمتر شانسی برای بهبود اوضاع در چشم‌انداز دیده می‌شد. دراوایل قرن بیستم اعتصابهای کارگری بیشماری دربرخی مراکز اصلی صنعتی ازجمله شیکاگو، فیلادلفیا و نیویورک درآمریکا و نیز سایر کشورها برگزارشد. این زنان برای حق‌رأی، دستمزد آبرومندانه، خاتمه شرایط کار طاقت‌فرسا و خاتمه بیگاری کشیدن از اطفال، دست به اعتراض و اعتصاب زدند. در روز 8مارس ۱۹۰۸ تظاهرات هزاران زن کارگر در حرفه‌های دوزندگی صورت گرفت. در این تظاهرات درخواستی برای قانون حمایت کودکان کارگر و حق‌رأی زنان علاوه بر تقاضاهای طولانی‌مدت زنان کارگر ارائه داده شد. درسال ۱۹۱۰ کلارا زتکین از جنبش انقلابی آلمان در دومین کنفرانس زنان سوسیالیست پیشنهاد کرد که 8مارس به‌عنوان روز جهانی زن در بزرگداشت خاطره تمام زنانی که برای برابری مبارزه کرده‌اند، اعلام شود. زنان 17کشور که در این کنفرانس حضور داشتند، پیشنهاد او را پذیرفتند.
در سال ۱۹۷۷، به پیشنهاد فدراسیون دموکراتیک جهانی زنان، سازمان‌ملل، روز هشتم مارس را به‌نام روز جهانی زن نام گذاری کرد. سالها پیش‌از این تاریخ، مبارزات زنان برای به‌دست‌آوردن حقوق برابر سیاسی و اجتماعی با مردان، در گوشه و کنار جهان آغاز شده بود، سازمان‌ملل، انگیزه خود را بر گزینش روز هشتم مارس، در پیوند با تظاهرات زنان کارگر در سالهای ۱۸۷۵ و ۱۹۱۱، بیان کرد.
روز جهانی زن اگر‌چه پیرو یک واقعه تاریخی مشخص، شکل گرفته؛ اما جشنی است برای گرامی‌داشت یک‌ونیم قرن مبارزه زنان برای برابری و رهایی. زنانی که در جنبشهای مختلف، خواه جنبشهای سیاسی و رهایی‌بخش و خواه جنبشهای برابری، خواستار برابری و رهایی از ستم مضاعف بوده وبرای آن مبارزه و جانفشانی کرده‌اند.
نگاهی به تاریخچه روز جهانی زن
در سال ۱۸۷۵ در نیویورک، زنان کارگر برای برخورداری از شرایط بهتر، دست به تظاهرات زدند.
در یک تظاهرات که در روز 25مارس۱۹۱۱، در یک کارخانه پارچه‌بافی در نیویورک رخ داد، درهای کارخانه برای جلوگیری از بیرون‌رفتن زنان، پیش‌از پایان ساعت کار بسته شد، و یک گروه از زنان کارگر در آتش‌سوزی کشته شدند.
برای نخستین بار، اندیشه گزینش روزجهانی زن در17آگوست ۱۹۰۷، در نخستین گردهمایی جهانی زنان سوسیالیست، در شهراشتوتگارت آلمان پای گرفت، دراین گردهمایی، پنجاه‌وهشت گروه نمایندگی شرکت‌کننده، برآن شدند، تا یک دبیرخانه جهانی به سرپرستی خانم کلارا زتکین (Clara Zetkin) سردبیر روزنامه آلمانی برابری Die Gleichheit برپا نمایند، تا بتوانند تلاشهای زنان جهان را، برای به‌دست‌آوردن برابری حقوق سیاسی با مردان، وبرخورداری از حق‌رأی، سازماندهی نمایند. این گردهمایی، از پشتیبانی کنگره بزرگ سوسیالیستها برخوردار شد.
در آن‌زمان سازمانهای دفاع از حقوق زنان کم‌وبیش در گوشه و کنار جهان پای گرفته بودند، ولی هیچیک از نیروی بسنده‌یی برای رسیدن به حقوق سیاسی برابر با مردان برخوردارنبودند.
دربرخی از کشورها و در کارخانه‌ها، زنان، سندیکاهای ویژه خود را داشتند، ولی دستمزد زنان همواره کمتر از مردان بود. زنان ازهیچگونه حقوق سیاسی برخوردارنبودند.
تا آن تاریخ، تنها در دو کشور فنلاند و نروژ، زنان از حق‌رأی برخوردار شده بودند، و یکی ازبانوان گروه نمایندگی فنلاند، به‌نام هیلدا پارسینن (Hilda Parsinen)، از نمایندگان مجلس فنلاند بود.
در این گردهمایی، بانوان، راما (Rama)، ازشهر بمبئی درهند، و توکیرو کاتو (Tokyiro Kato) از کشور ژاپن، در سخنان خود، از محرومیتهای سیاسی و اجتماعی زنان، واز فقر دهشتناکی که زنان کشورشان با آن روبرو بودند، پرده برداشتند.
در سال ۱۹۱۰، در دومین گردهمایی جهانی درشهر کپنهاگ، زنان شرکت‌کننده از 17کشور، برآن شدند تا روزی را به‌نام روز جهانی زن نامگذاری کنند، تا در این روز زنان جهان، برای به‌دست‌آوردن حقوق برابر سیاسی و اجتماعی، و برخورداری از حق‌رأی، به‌راهپیمایی بپردازند، در این کنفرانس همچنین درباره صلح در جهان گفتگو شد.
در سال ۱۹۱۲ گنگره سوسیالیست جهانی، در یک گردهمایی ویژه در شهر بال در سویس، پایان جنگ در کشورهای بالکان را خواستار شد.
(Clara Zetkin)، دریک سخنرانی پرشور که پشتیبانی همگان را به‌دنبال داشت، درباره همبستگی زنان سوسیالیست جهان برای مبارزه با جنگ‌افروزی، که بیشترقربانیان آن اززنان و کودکان بودند سخن گفت، وی افزود که مبارزه برای آزادی بدون زنان، شدنی نیست، و سخنان خود را با جمله (Krieg dem Krieg) = جنگ علیه جنگ، پایان داد.
در سال ۱۹۱۴، چند روز پیش‌ازبرگزاری سومین گردهمایی جهانی زنان سوسیالیست، درشهر وین، شعله‌های نخستین جنگ جهانی افروخته شد.
در سالهای آغازین جنگ جهانی نخست، در ماه مارس سال ۱۹۱۵، در شهر برن در سویس، گردهمایی جهانی زنان بر پا شد.
پس‌از پایان نخستین جنگ جهانی، سازمان جهانی زنان سوسیالیست بازسازی شد، و درسال۱۹۲۵، ادیت کمیز (Edith Kemmis)، به سرپرستی دبیرخانه جهانی زنان درزوریخ، برگزیده شد، وکارها زیر نظر فردریش آدلر (Friedrich Adler) دبیر سوسیالیست جهانی، وکارگر مبارز حقوق زنان دنبال شد.
در سال ۱۹۲۸، مارتا توسک (Martha Tausk) نماینده مجلس استیری (Styrie)، استانی در کشوراتریش، به دبیری سازمان جهانی زنان برگزیده شد. در پی آزار و فشار سوسیالیستها در اتریش، پس‌ازیک سال به‌ناچار دبیرخانه جهانی زنان به شهر بروکسل جابجا شد. در سال ۱۹۳۴، خانم آلیس پلس (Alice Pels)، جانشین مارتا توسک شد.
در دوران میان دو جنگ جهانی، گفتگوهای سازمان جهانی زنان، بیشتر درباره فعالیت زنان، زنان و فاشیسم، زنان و بحران اقتصادی دور می‌زد. با آغاز جنگ جهانی دوم، بار دیگر این سازمان با چالشهای بزرگی روبرو شد و از میان رفت.
در مارس ۱۹۴۱، ماری سوترلند (Mary Sutherland)، و زنان کارگر بریتانیایی، یک گردهمایی با شرکت زنانی از کشورهای درحال جنگ و اسیر فاشیست، برگزار کردند، که در آن، زنان هر کشور به‌زبان مادری خود سخنرانی نمودند، از۱۹۴۱ تا سال ۱۹۵۵، که شورای جهانی زنان سوسیال دموکرات بر پا شد، زنان نتوانستند مبارزات خود را سازمان دهند.
در سال ۱۹۱۲، جیمز اوپنهایمن، شعری به‌نام نان و رز، درباره کارگران زن کارخانه پارچه‌بافی لاول ماساچوست سرود، که هنگام تظاهرات، زنان کارگر آن را می‌خواندند. در این شعر جیمز اوپنهایمن، رز را نماد زندگی بهتر می‌داند.
نان و رز (نان و زندگی بهتر)
شعر از جیمز اوپنهایمن
به پیش، خواهران من، به پیش،
بانگ صدای ما رسا است.
از جای برکنیم،
نرده آشپزخانه‌های دود گرفته،
و کارخانه‌های بی‌روح را.
به‌سوی روزی روشن و نورانی گام برداریم.
همه با هم بخوانیم نان و زندگی بهتر، نان و زندگی بهتر
به پیش، خواهران من،
مبارزه ما نیز، برای مردانی است،
که برای ما کودک می‌سازند،
ولی خود، همیشه کودک ما هستند.
دیگربس است،
زندگی جانوری، برای تکه‌یی نان.
ما زندگی بهتر می‌خواهیم.
به پیش، خواهران من،
بر گور زنان بیشماری، که برای نان فریاد کشیدند.
نه زیبایی، نه عشق، بیگاری برای همه.
بکوشیم برای زندگی بهتر،
نه‌تنها برای نان
به پیش، خواهران من، به پیش،
روز های بهتر درراه است.
ما همه را،
به‌دنبال آرمان والای خود خواهیم کشاند.
دیگربس است،
بهره کشی،
رنج ده تن، آسودگی یک تن.
برای هر کس، نان و زندگی بهتر،
نان وزندگی بهتر.
آری،
میهنی می سازیم
که در آن وسعت خورشید به اندازه چشمان سحرخیزان است
با ما در کانال تلگرام میهنی میسازیم همراه شوید
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر